Monday, September 22, 2014

ಬಿರಿ ಕುಂಟಿ - ಎತ್ತಿನ ಗಾಡಿಗೊಂದು ಸರಳ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ

ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಬೆಳಗಾವಿಯ ಸಂತೋಷ್ ಕಾವೇರಿ ಅನ್ನುವವರು ಎತ್ತಿನ ಗಾಡಿಗೆ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿ  ಅಳವಡಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೨೦೧೪ ರ ಮಾಹಿತಿ ದೊರಕಿತು.

ಎತ್ತಿನ ಗಾಡಿಗಳು ವರ್ಷಾಂತರಗಳಿಂದ ಇವೆ ಆದರೆ ಗಾಡಿಯನ್ನು ಬೇಕೆಂದಾಗ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಗಾಡಿಯನ್ನು ಲೋಡ್ ಮಾಡುವ ಸಂಧರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಸಮರ್ಥ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದುವರೆಗೂ ಇರಲಿಲ್ಲ ಅಂತ ತಿಳಿದು ಆಶ್ಚರ್ಯವಾಯ್ತು. ಸಂತೋಷ್ ಕಾವೇರಿ ಅವರ ವಿಡಿಯೋ ಹಾಗು ಈ ಲಿಂಕ್ ನಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿರುವಂತೆ ಸಧ್ಯಕ್ಕೆ ಗಾಡಿ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿ ಹೋಗುವಾಗ ಅದರ ಚಕ್ರವನ್ನು ಕೋಲಿನ ಸಹಾಯದಿಂದ ತಡೆಯೊಡ್ಡಿ ವೇಗ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಗಾಡಿಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಎತ್ತಿನ ಮೂಗುದಾರವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಎಳೆದು ಎತ್ತನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.  ಇಂಥಹ ವಿಧಾನಗಳ ಅನಾನುಕೂಲಗಳನ್ನು ನಾವೇ ಊಹೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ವರೆಗೂ ನಮ್ಮ ರೈತರು ಕಷ್ಟವಾದರೂ ಇಂತಹ  ಕಚ್ಚಾ ವಿಧಾನಗಳನ್ನೇ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ ಸೂಕ್ತ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಿಜಕ್ಕೂ ಶ್ಲಾಘನೀಯ.

ಯಾರೂ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚನೆ ಮಾಡಿಲ್ಲವೆಂದಲ್ಲ. ಕುಂದಾಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ನಮ್ಮೂರಿನ ಎತ್ತಿನಗಾಡಿಗಳಲ್ಲಿ "ಬಿರಿ ಕುಂಟಿ" ಎಂಬ ಸರಳವಾದ ಅನನ್ಯ ಮಾದರಿಯ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಳವಡಿಸಿರುತ್ತಾರೆ.

ನಾನು ನೋಡಿದ ಪ್ರಕಾರ ಎತ್ತಿನಗಾಡಿಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ವಿಧದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿರುವುದು ಗಾಡಿಗೆ ಅಳವಡಿಸಿರುವ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ. ಒಂದರಲ್ಲಿ ಮರದ ದೊಡ್ಡ ಚಕ್ರ ಅಳವಡಿಸಿದ್ದರೆ ಇನ್ನೊಂದರಲ್ಲಿ ಲಾರಿ ಚಕ್ರ ಅಳವಡಿಸುತ್ತಾರೆ.  ಸಂತೋಷ್ ಕಾವೇರಿಯವರು ಆವಿಷ್ಕರಿಸಿದ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೇವಲ ಲಾರಿ ಚಕ್ರ ಹೊಂದಿದ ಗಾಡಿಗಳಿಗಾಗಿರಬಹುದು ಎನ್ನಿಸುತ್ತದೆ.

ox cart, bullock cart braking
ನಮ್ಮೂರಿನಲ್ಲಿ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಮರದ ಚಕ್ರ ಅಳವಡಿಸಿರುವ ಗಾಡಿಗಳೇ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಈ ಮರದ ಚಕ್ರದ ಹಿಂಬದಿಯಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಮರದ ದಿಮ್ಮಿ (ಕುಂಟಿ)ಯನ್ನು ಗಾಡಿಯ ಚೌಕಟ್ಟಿಗೆ ಕಟ್ಟಿದ ಹಗ್ಗದಿಂದ ಜೋತು ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನೆರಡು ಹಗ್ಗಗಳನ್ನು ಈ ಮರದ ದಿಮ್ಮಿಯಿಂದ ಚಾಲಕನ ಕಾಲಿನಡಿಯ ಮೂಲಕವಾಗಿ ಗಾಡಿಯ ಮುಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ. ಚಾಲಕ ತನ್ನ ಕಾಲಿನಿಂದ ಹಗ್ಗವನ್ನು ಒತ್ತಿದಾಗ, ಚಕ್ರದ ಹಿಂದೆ ಕಟ್ಟಿರುವ ಮರದ ದಿಮ್ಮಿ ಮುಂದೆ ಬಂದು ಚಕ್ರದ ಅಂಚಿಗೆ ತಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಘರ್ಷಣೆ ಯಿಂದ ಗಾಡಿಯ ಗತಿ ನಿಧಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಚಾಲಕ ಎಷ್ಟು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಹಗ್ಗವನ್ನು ಒತ್ತುತ್ತಾನೋ ಅಷ್ಟೇ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಗಾಡಿಯ ವೇಗ ನಿಯಂತ್ರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಸರಳವಾದ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅತೀ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. 
Bullock cart brake, braking
ಮರದ ದಿಮ್ಮಿಯು ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಉಜ್ಜಿ ಕ್ರಮೇಣ ಆ ಜಾಗದ ಪದರಗಳು ನಶಿಸಿ ಚಕ್ರದ ಅಗಲದಷ್ಟು ಗುರುತಾಗಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ. ಈ ಬ್ರೇಕ್ ಕೇವಲ ಮರದ ಚಕ್ರದ ಹೊಂದಿದ ಗಾಡಿಗಳಿಗೆ ಅಳವಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. 

ಬಿರಿ ಕುಂಟಿಯು ಹೇಗೆ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕೆಳಗೆ ನೀಡಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿ. 






ನಾನು ಮೊದಲು ಈ ತರದ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯ ಮರದ ಚಕ್ರದ ಗಾಡಿಗಳಲ್ಲೂ ಇದೆ ಅಂತ ತಿಳಿದಿದ್ದೆ.  ಆದರೆ ಈಗ ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಈ ಸರಳ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅರಿವು ಇಲ್ಲ ಅಂತ ಅನ್ನಿಸುತ್ತ ಇದೆ. 

ನಿಮ್ಮ ಕಡೆ ಏನಾದ್ರೂ ಈ ತರ ಸರಳವಾದ ಐಡಿಯಾಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡು ಉಪಯೋಗಿಸ್ತಾ ಇದ್ದರೆ ಕಾಮೆಂಟ್ನಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿ.  ಈ ಸರಳ ಬ್ರೇಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಇತರರೊಂದಿಗೂ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ (ಶೇರ್ ಮಾಡಿ)


*********************************************
ಗಾಡಿಯ ಚಿತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ ವೇಣುಗೋಪಾಲ್ ಜೆ. ಹೆಚ್ ಅವರಿಗೆ ವಂದನೆಗಳು. 

No comments:

Post a Comment